آرشیو مهر ماه 1404

مخترع و تنها تولید کننده رسمی سیستم EDS

چگونه با نصب ارت الکترونیکی از آسیب لوازم برقی جلوگیری کنیم؟

در دنیای امروز که تقریباً تمام تجهیزات خانگی و صنعتی به برق وابسته‌اند، حفاظت از آن‌ها در برابر نوسانات، نشتی جریان و صاعقه از اهمیت بالایی برخوردار است. بسیاری از ما تجربه سوختن لوازم برقی یا آسیب دیدن وسایل گران‌قیمت بر اثر نوسان برق را داشته‌ایم. در چنین شرایطی، وجود یک سیستم ارت یا اتصال زمین ایمن و کارآمد، می‌تواند تفاوت میان امنیت کامل و خسارت جدی را رقم بزند.

شرکت سانا صنعت به عنوان یکی از پیشگامان عرصه حفاظت الکتریکی در ایران، با طراحی و تولید سیستم ارت الکترونیکی (EDS)، نسل جدیدی از فناوری‌های حفاظتی را معرفی کرده است. این سیستم با هدف جایگزینی کامل چاه ارت سنتی، قادر است بدون وابستگی به زمین، ایمنی تجهیزات الکتریکی را به طور هوشمند تأمین کند. در این مقاله بررسی می‌کنیم که ارت الکترونیکی چیست، چگونه نصب می‌شود، و به چه شکل از لوازم برقی شما محافظت می‌کند.

ارت الکترونیکی چیست و چه تفاوتی با چاه ارت دارد؟


در سیستم‌های قدیمی ارتینگ، برای تخلیه جریان‌های اضافی برق، نیاز به حفر چاه ارت وجود داشت. در این چاه، از میله‌های مسی و مواد شیمیایی استفاده می‌شد تا جریان‌های ناخواسته به زمین منتقل شوند. اما این روش محدودیت‌های زیادی داشت:

  • وابستگی شدید به شرایط خاک و رطوبت
  • نیاز به نگهداری و بازبینی مداوم
  • هزینه بالای حفاری و تجهیزات
  • کاهش کارایی در طول زمان


در مقابل، سیستم ارت الکترونیکی (Electrical Discharge System) که توسط شرکت سانا صنعت کنزا طراحی و تولید می‌شود، با بهره‌گیری از فناوری پیشرفته الکترونیکی، جریان‌های نشتی، ولتاژهای القایی و اختلاف پتانسیل بدنه تجهیزات را به شکل دقیق و لحظه‌ای کنترل می‌کند. در این سیستم دیگر نیازی به تماس فیزیکی با زمین نیست؛ بلکه از مدارهای هوشمند برای تخلیه و تثبیت ولتاژ استفاده می‌شود.

نحوه عملکرد سیستم ارت الکترونیکی


در سیستم EDS، یک مدار الکترونیکی ویژه بین خطوط فاز و نول تجهیزات نصب می‌شود. این مدار وظیفه دارد:

  • ولتاژهای ناگهانی یا القایی را تشخیص دهد.
  • اضافه جریان‌ها را با سرعت بسیار بالا تخلیه کند.
  • ولتاژ بدنه تجهیزات را روی مقدار ایمن تثبیت نماید.


به زبان ساده، ارت الکترونیکی همانند یک محافظ دائمی عمل می‌کند که نه تنها از آسیب به لوازم جلوگیری می‌کند، بلکه باعث افزایش عمر مفید آن‌ها می‌شود.

سیستم EDS برخلاف چاه ارت سنتی، در هر مکانی قابل نصب است — از واحدهای مسکونی و اداری گرفته تا کارگاه‌های صنعتی، بانک‌ها، تجهیزات پزشکی و مراکز داده.

پیشنهاد مطالعه: ارت الکترونیکی چیست و چه تفاوتی با ارت معمولی دارد؟

مزایای نصب ارت الکترونیکی نسبت به چاه ارت سنتی


فناوری EDS که توسط شرکت سانا صنعت توسعه یافته، مزایای چشمگیری نسبت به سیستم‌های سنتی دارد، از جمله:

۱. حذف نیاز به حفاری و نگهداری


چاه ارت نیازمند حفاری عمیق، مواد شیمیایی، و کنترل دوره‌ای است. اما در ارت الکترونیکی، تمام فرآیندها درون یک ماژول کوچک الکترونیکی انجام می‌شود.

۲. عملکرد پایدار در هر شرایط آب و هوایی


در سیستم‌های سنتی، تغییر رطوبت خاک می‌تواند کارایی ارت را کاهش دهد. اما سیستم EDS در هر محیطی — خشک، مرطوب یا صنعتی — بدون افت عملکرد عمل می‌کند.

۳. ایمنی بالاتر برای تجهیزات حساس


در صنایع حساس مانند پزشکی، بانکی، مخابرات و IT، حتی نوسان‌های کوچک برق می‌توانند خسارت‌های سنگینی وارد کنند. سیستم ارت الکترونیکی قادر است اختلاف پتانسیل بدنه را تا زیر نیم اهم تثبیت کند.

۴. نصب سریع و آسان


با استفاده از راهنمای نصب شرکت سانا صنعت، سیستم EDS در کمتر از یک ساعت قابل نصب است و نیاز به ابزار خاص یا نیروی متخصص ندارد.

۵. طول عمر بالا و توجیه اقتصادی


در حالی که چاه ارت نیاز به نگهداری و بازسازی دوره‌ای دارد، سیستم EDS عمری بیش از ۱۵ سال دارد و هزینه آن در بلندمدت بسیار کمتر است.

نصب ارت الکترونیکی چگونه انجام می‌شود؟


نصب سیستم EDS بسیار ساده است و در چند مرحله انجام می‌گیرد:

  • انتخاب محل مناسب: نزدیک‌ترین نقطه به تابلو برق یا تجهیزات مصرف‌کننده.
  • اتصال سیم‌ها: دو ورودی فاز (L) و نول (N) به ترمینال‌های دستگاه متصل می‌شوند.
  • قطع اتصال از ارت سنتی: برای عملکرد دقیق، باید هرگونه ارتباط دستگاه با سیستم ارت سنتی قطع شود.
  • نصب نهایی و تست عملکرد: پس از راه‌اندازی، دستگاه ولتاژ بدنه را تثبیت کرده و ایمنی سیستم را تضمین می‌کند.


مهندسان شرکت سانا صنعت کنزا پیشنهاد می‌کنند که قبل از نصب در محیط‌های صنعتی، از مشاوره فنی رایگان شرکت استفاده کنید تا بهترین مدل EDS (آنالوگ یا دیجیتال) با ظرفیت مناسب انتخاب شود.

نقش ارت الکترونیکی در حفاظت از لوازم برقی


ارت الکترونیکی نقش کلیدی در جلوگیری از آسیب به وسایل برقی ایفا می‌کند.

بیایید نگاهی دقیق‌تر به این نقش‌ها داشته باشیم:

۱. جلوگیری از سوختن تجهیزات در اثر نوسان برق


هر بار که ولتاژ شبکه افزایش ناگهانی پیدا کند (مثلاً در اثر صاعقه یا خطای شبکه)، سیستم EDS سریع‌تر از هر فیوز یا محافظ، اضافه ولتاژ را تخلیه می‌کند و مانع آسیب به بردهای الکترونیکی می‌شود.

۲. حذف ولتاژهای القایی


تجهیزات صنعتی بزرگ، موتورها یا کابل‌های طولانی می‌توانند میدان‌های الکترومغناطیسی ایجاد کنند که باعث ولتاژ القایی روی بدنه وسایل دیگر می‌شود. ارت الکترونیکی این ولتاژها را جذب و تخلیه می‌کند.

۳. تثبیت ولتاژ بدنه تجهیزات


در نبود ارت مناسب، بدنه فلزی وسایل ممکن است در اثر نشتی جریان، برق‌دار شود و خطر برق‌گرفتگی ایجاد کند. سیستم EDS این خطر را به صفر می‌رساند.

۴. حفاظت در برابر صاعقه


در زمان وقوع رعد و برق، بخشی از انرژی صاعقه ممکن است وارد شبکه برق شود. سیستم ارت الکترونیکی مانند یک صاعقه‌گیر داخلی، انرژی را سریع تخلیه می‌کند.

کاربردهای ارت الکترونیکی در صنایع مختلف


سیستم EDS توسط شرکت سانا صنعت در حوزه‌های متنوعی مورد استفاده قرار گرفته است، از جمله:

  • مراکز بانکی و دستگاه‌های خودپرداز (ATM): برای جلوگیری از نوسانات خطرناک در سیستم‌های حساس مالی
  • تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی: جهت حفاظت از دستگاه‌های حیاتی بیمارستانی
  • کارخانه‌ها و خطوط تولید: برای کاهش اختلالات ناشی از جریان‌های القایی
  • مراکز داده و سرورها: برای پایداری عملکرد شبکه‌های IT
  • سیستم‌های مخابراتی و اتوماسیون صنعتی: جهت کاهش خطاهای الکتریکی در تجهیزات دقیق


در تمام این محیط‌ها، ارت الکترونیکی به دلیل نصب سریع، عملکرد هوشمند و پایداری بالا، جایگزینی ایده‌آل برای چاه ارت سنتی است.

چرا شرکت سانا صنعت انتخاب حرفه‌ای‌هاست؟


در ایران، شرکت سانا صنعت کنزا به عنوان مخترع و تولیدکننده انحصاری سیستم EDS (ارت الکتریکی) شناخته می‌شود. این شرکت با بیش از دو دهه تجربه در حوزه برق و الکترونیک، موفق به اخذ گواهی‌های معتبر داخلی و بین‌المللی شده است.

ویژگی‌های متمایز این شرکت عبارتند از:

  • عضویت در بنیاد ملی نخبگان کشور
  • زیرمجموعه مرکز توسعه و فناوری صنعت برق و انرژی وزارت نیرو
  • طراحی و تولید داخلی مطابق با استانداردهای جهانی
  • بیش از ۶۰۰۰ پروژه موفق در سطح کشور
  • ۹۹٪ رضایت مشتریان از عملکرد سیستم‌ها


اگر به دنبال راه‌حلی مطمئن و مدرن برای حفاظت از تجهیزات برقی خود هستید، شرکت سانا صنعت انتخابی حرفه‌ای و آینده‌نگر است.

جمع‌بندی: ارت الکترونیکی، سرمایه‌گذاری برای ایمنی و آرامش

سیستم ارت الکترونیکی، تنها یک دستگاه حفاظتی نیست؛ بلکه یک نوآوری فناورانه در صنعت برق است که ایمنی را از زمین به دنیای دیجیتال منتقل کرده است.

با استفاده از این سیستم، نه‌تنها از آسیب به لوازم برقی جلوگیری می‌کنید، بلکه با اطمینان از پایداری شبکه و حذف خطرات برق‌گرفتگی، آرامش خاطر را برای خود و خانواده‌تان به ارمغان می‌آورید.

شرکت سانا صنعت کنزا با تکیه بر دانش مهندسان ایرانی، این فناوری را در دسترس همگان قرار داده تا هر خانه و هر صنعت بتواند از برق ایمن بهره‌مند شود.

مزایا و کاربردهای ارت الکترونیکی در ساختمان‌ها و صنایع

در سال‌های اخیر، با گسترش استفاده از تجهیزات برقی، الکترونیکی و سیستم‌های هوشمند در منازل، کارخانجات و مراکز داده، موضوع ارت الکترونیکی به یکی از کلیدی‌ترین مباحث در حوزه ایمنی برق تبدیل شده است. سیستم ارت وظیفه دارد مسیر ایمنی را برای عبور جریان‌های اضافی یا نشتی فراهم کند تا از بروز خطراتی همچون برق‌گرفتگی، آتش‌سوزی یا آسیب به دستگاه‌ها جلوگیری شود.

در گذشته، این وظیفه با استفاده از چاه ارت سنتی انجام می‌گرفت. اما در دنیای امروزی، که ساختمان‌ها عمدتاً مرتفع، فضاها محدود و تجهیزات حساس‌تر از قبل شده‌اند، روش‌های قدیمی دیگر پاسخ‌گو نیستند. به همین دلیل، استفاده از سیستم ارت الکترونیکی به‌عنوان نسل جدید و پیشرفته‌ای از اتصال زمین، مورد توجه قرار گرفته است.

در این مقاله، به‌طور مفصل درباره مزایا، عملکرد و کاربردهای ارت الکترونیکی در ساختمان‌ها و صنایع مختلف صحبت می‌کنیم و بررسی خواهیم کرد چرا امروزه این فناوری جایگزین مطمئن و مقرون‌به‌صرفه‌ای برای روش‌های سنتی محسوب می‌شود.

ارت الکترونیکی چیست؟

ارت الکترونیکی سیستمی است که بدون نیاز به حفر چاه و استفاده از مواد شیمیایی یا رسانا در زمین، با کمک مدارهای الکترونیکی هوشمند، وظیفه انتقال بارهای اضافی الکتریکی به زمین را انجام می‌دهد.

در این سیستم، تجهیزات داخلی شامل مقاومت‌ها، خازن‌ها، فیلترهای ولتاژ و رله‌های حفاظتی هستند که با بررسی لحظه‌ای جریان و ولتاژ مدار، هرگونه اضافه‌بار یا نوسان را شناسایی کرده و مسیر تخلیه ایمن را فعال می‌کنند.

به‌عبارت دیگر، ارت الکترونیکی همان هدف اصلی ارت سنتی را دنبال می‌کند — یعنی حفاظت از انسان و تجهیزات در برابر خطرات الکتریکی — اما با دقت، سرعت و پایداری بسیار بیشتر.

پیشنهاد مطالعه: مشکلات رایج در سیستم‌های ارتینگ و نحوه تشخیص و رفع آن‌ها 

ضرورت استفاده از ارت در سیستم‌های الکتریکی

هر سیستم برقی، چه در مقیاس خانگی و چه صنعتی، ممکن است در اثر عوامل مختلف دچار نوسان یا اتصال کوتاه شود. در چنین حالتی، اگر مسیر تخلیه بار وجود نداشته باشد، احتمال برق‌گرفتگی، سوختن مدارها یا حتی آتش‌سوزی بسیار زیاد است.

ارت با ایجاد مسیری کم‌مقاومت بین بدنه دستگاه و زمین، جریان‌های اضافی را تخلیه کرده و از بروز خطر جلوگیری می‌کند. در واقع، بدون وجود سیستم ارت، هیچ شبکه برقی کاملاً ایمن محسوب نمی‌شود.

تفاوت ارت الکترونیکی با چاه ارت سنتی

برای درک بهتر مزایای ارت الکترونیکی، لازم است تفاوت آن با روش‌های سنتی را بشناسیم.

در چاه ارت سنتی، باید در عمق زمین چاهی حفر شود و موادی مانند نمک، ذغال و بنتونیت در کنار صفحه مسی یا الکترود قرار گیرد تا مسیر جریان برقرار شود. این روش به‌شدت وابسته به رطوبت خاک است و در مناطق خشک یا سنگی عملکرد ضعیفی دارد.

در مقابل، ارت الکترونیکی بدون وابستگی به خاک و شرایط آب‌وهوا عمل می‌کند و نیازی به حفاری ندارد. این سیستم از مدارهای هوشمند استفاده می‌کند تا به‌صورت خودکار هرگونه ولتاژ اضافی یا نوسان را تشخیص داده و مسیر تخلیه ایمن را فعال کند.

بنابراین، ارت الکترونیکی سریع‌تر، دقیق‌تر و قابل‌اعتمادتر از ارت سنتی عمل می‌کند، مخصوصاً در ساختمان‌های مرتفع و محیط‌های صنعتی مدرن.

مزایای ارت الکترونیکی

در این بخش، به مهم‌ترین مزایای فنی و اقتصادی ارت الکترونیکی می‌پردازیم.

نصب آسان و بدون نیاز به حفاری

در ارت الکترونیکی، هیچ نیازی به حفر چاه وجود ندارد. این ویژگی برای ساختمان‌های شهری، برج‌ها، و کارگاه‌هایی که فضای محدودی دارند بسیار مهم است. نصب آن تنها با اتصال دستگاه به تابلو برق و خطوط اصلی انجام می‌شود.

عملکرد پایدار در تمام شرایط جوی

برخلاف چاه ارت که عملکردش به رطوبت و نوع خاک وابسته است، ارت الکترونیکی در هر شرایطی — چه خشک و چه مرطوب — کارایی ثابتی دارد. این ویژگی باعث افزایش اطمینان در پروژه‌های بزرگ می‌شود.

ایمنی بالاتر در برابر شوک‌های الکتریکی

این سیستم با استفاده از مدارهای دقیق تشخیص خطا، در لحظه بروز اختلاف پتانسیل، مسیر تخلیه را فعال کرده و از عبور جریان خطرناک از بدن انسان یا دستگاه جلوگیری می‌کند.

طول عمر بالا و عدم نیاز به نگهداری مداوم

چاه‌های ارت سنتی هر سال نیاز به شارژ مجدد و بررسی دارند، اما ارت الکترونیکی با عمر مفید حدود ۱۰ تا ۱۵ سال، نیاز به نگهداری خاصی ندارد.

صرفه‌جویی اقتصادی بلندمدت

اگرچه قیمت اولیه ارت الکترونیکی نسبت به ارت سنتی بیشتر است، اما حذف هزینه‌های حفاری، مواد مصرفی، شارژ سالانه و تعمیرات، در مجموع باعث صرفه‌جویی قابل‌توجه در بلندمدت می‌شود.

اشغال فضای کم

دستگاه ارت الکترونیکی معمولاً در تابلو برق یا داخل جعبه مخصوص نصب می‌شود و فضای کمی را اشغال می‌کند؛ در حالی که چاه ارت به چند متر فضا نیاز دارد.

سازگاری با سیستم‌های هوشمند و صنعتی

این سیستم‌ها می‌توانند به تجهیزات مانیتورینگ متصل شوند تا در صورت بروز خطا، هشدار صادر کرده و وضعیت ارت را گزارش دهند.

کاهش نویز در تجهیزات حساس

ارت الکترونیکی با حذف نویزهای الکترومغناطیسی، کارایی دستگاه‌های دقیق مانند سیستم‌های کنترل صنعتی، تجهیزات آزمایشگاهی و پزشکی را افزایش می‌دهد.

کاربردهای ارت الکترونیکی در ساختمان‌ها

در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و اداری، هدف اصلی ارت، حفاظت از ساکنین و تجهیزات برقی است. ارت الکترونیکی به دلیل نصب آسان و کارایی بالا، در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی جایگزین ارت سنتی شده است.

کاربردها در ساختمان‌ها:

  • محافظت از سیستم برق داخلی: از سوختن پریزها، کلیدها و وسایل برقی در اثر نوسانات جلوگیری می‌کند.
  • افزایش ایمنی ساکنین: در صورت بروز نشتی برق، مسیر تخلیه سریع ایجاد می‌شود و خطر برق‌گرفتگی کاهش می‌یابد.
  • نصب آسان در برج‌ها و آپارتمان‌ها: بدون نیاز به حفر چاه در محوطه یا پشت‌بام.
  • حفاظت از سیستم‌های هوشمند خانگی (Smart Home): جلوگیری از اختلال در تجهیزات الکترونیکی هوشمند.
  • ایمنی آسانسورها، پمپ‌ها و سیستم‌های تهویه: جلوگیری از اتصال بدنه فلزی به جریان برق.

کاربردهای ارت الکترونیکی در صنایع

در محیط‌های صنعتی، پایداری و ایمنی سیستم‌های برق اهمیت حیاتی دارد. یک خطا یا تخلیه نادرست می‌تواند منجر به خسارت‌های مالی یا توقف تولید شود. به همین دلیل، ارت الکترونیکی در صنایع سنگین و حساس بسیار پرکاربرد است.

کاربردها در صنعت:

  • کارخانه‌های تولیدی: حفاظت از تابلوهای برق، موتورهای الکتریکی و سیستم‌های کنترل صنعتی؛
  • اتاق سرور و مراکز داده: جلوگیری از نویز و نوسان ولتاژ برای حفاظت از سرورها؛
  • پست‌های برق و ایستگاه‌های توزیع: افزایش پایداری در شبکه‌های فشار ضعیف و متوسط؛
  • مراکز درمانی: حفاظت از تجهیزات حساس پزشکی مانند مانیتور قلب، دستگاه MRI و سونوگرافی؛
  • کارگاه‌های CNC و خطوط تولید دقیق: کاهش خطای ناشی از نویز الکتریکی در کنترلرها؛
  • صنایع پتروشیمی و پالایشگاه‌ها: جلوگیری از جرقه‌های الکتریکی و انفجار در محیط‌های حساس؛
  • کارخانه‌های مواد غذایی و دارویی: کنترل ولتاژ استاتیکی در دستگاه‌های بسته‌بندی و پرکن.

بررسی فنی عملکرد ارت الکترونیکی

عملکرد ارت الکترونیکی بر پایه تشخیص هوشمند اختلاف پتانسیل و تخلیه سریع بار اضافی است. مدار داخلی آن به‌گونه‌ای طراحی شده که در کسری از ثانیه ولتاژ ناخواسته را شناسایی کرده و مسیر عبور جریان را باز می‌کند.

همچنین وجود خازن‌ها و فیلترهای EMI در مدار، باعث می‌شود نویزهای الکترومغناطیسی حذف شوند و ولتاژ خروجی به حالت پایدار بازگردد.

در برخی مدل‌ها، سیستم به‌صورت خودکار وضعیت سلامت ارت را بررسی کرده و در صورت بروز مشکل، هشدار می‌دهد. این ویژگی، ارت الکترونیکی را به سیستمی هوشمند و قابل اطمینان تبدیل کرده است.

بررسی اقتصادی – آیا ارت الکترونیکی به‌صرفه است؟

در نگاه اول ممکن است هزینه نصب ارت الکترونیکی بیشتر از چاه ارت سنتی به نظر برسد. اما اگر هزینه‌های حفاری، خرید مواد رسانا، شارژ سالانه و نگهداری چندساله چاه ارت را محاسبه کنیم، متوجه می‌شویم ارت الکترونیکی از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه‌تر است.

به‌طور تقریبی:

اجرای یک چاه ارت سنتی ممکن است ۳ تا ۶ میلیون تومان هزینه داشته باشد و هر سال حدود ۱ میلیون تومان هزینه نگهداری لازم داشته باشد.

در مقابل، یک سیستم ارت الکترونیکی با هزینه اولیه حدود ۸ تا ۱۵ میلیون تومان، تا بیش از ۱۰ سال بدون هزینه اضافی کار می‌کند.

در نتیجه، در پروژه‌های بلندمدت، این سیستم هم از نظر مالی و هم از نظر ایمنی، گزینه بهتری است.

پیشنهاد مطالعه: نقش EDS در محافظت از تجهیزات حساس بانکی و سرورها

استانداردها و الزامات استفاده از ارت الکترونیکی

سیستم‌های ارت الکترونیکی معتبر، مطابق با استانداردهای بین‌المللی IEC، CE و ISO9001 طراحی و تولید می‌شوند. این استانداردها تضمین می‌کنند که دستگاه در شرایط مختلف محیطی عملکرد پایدار و ایمن داشته باشد.

در ایران نیز، شرکت‌های معتبر تأمین‌کننده تجهیزات برق صنعتی، این محصولات را با گارانتی و تأییدیه سازمان استاندارد عرضه می‌کنند.

جمع‌بندی نهایی

در دنیای امروز، که ایمنی، دقت و پایداری در سیستم‌های الکتریکی اهمیت بالایی دارد، استفاده از ارت الکترونیکی یک انتخاب هوشمندانه و مدرن است.

این سیستم با حذف نیاز به حفاری، مقاومت در برابر شرایط محیطی، کاهش نویز، طول عمر بالا و نصب آسان، توانسته جایگزین مطمئن و اقتصادی برای چاه ارت سنتی شود.

در ساختمان‌ها، باعث افزایش ایمنی ساکنین و تجهیزات می‌شود و در صنایع، از توقف تولید و خسارت‌های سنگین جلوگیری می‌کند.

بنابراین، اگر به‌دنبال راه‌حلی مدرن، مطمئن و پایدار برای حفاظت از سیستم برق هستید، ارت الکترونیکی پاسخی کامل و آینده‌نگر است.